Ανάλκιμο (Analcime)
- Ομάδα : Πυριτικά
- Κρυσταλλικό Σύστημα: Κυβικό
- Χημικός Τύπος : NaAISi2O6.H2O
- Σκληρότητα : 5,5
- Ειδικό Βάρος : 2,24-2,29
- Σχισμός : Ασαφής, δυσδιάκριτος
- Θραυσμός : Κογχώδης
- Χρώμα : Άχρωμος
- Γραμμή Σκόνης : Λευκή
- Λάμψη : Υαλώδης
- Φωταυγεία ( Φθορισμός) : Δεν Παρουσιάζει.
Οι συλλέκτες εκτιμούν πάρα πολύ τους κρυστάλλους του Ανάλκιμου. Η πρακτική χρήση του είναι περιορισμένη, θεωρείται όμως ένα από τα πιο ωραία ορυκτά. Όταν ζεσταθεί εκλύει νερό.
Το ανάλκιμο είναι πολύ κοινό ορυκτό, που βρίσκεται σε πολλές χώρες. Οι λευκοί ή ροδόχροοι κρύσταλλοι του μπορεί να είναι πάρα πολύ όμορφοι και γιαυτό το ορυκτό αυτό είναι περιζήτητο από τους συλλέκτες. Όταν ζεσταθεί σε δοκιμαστικό σωλήνα, το ανάλκιμο αποβάλλει κρυσταλλωμένο νερό, χαρακτηριστικό όλων των ορυκτών της οικογένειας του Ζεόλιθου. Μολονότι ήταν γνωστό από την αρχαιότητα, αναγνωρίστηκε επίσημα το 18ο αιώνα έξω από τις ακτές της Σικελίας, από το Γάλλο γεωλόγο Ντολομιέ. Μπορεί να έχει κρυστάλλους μεγάλους σαν γροθιά.
Δευτερογενές ορυκτό
Το ανάλκιμο είναι δευτερογενές ορυκτό, σχηματίστηκε δηλαδή από ορισμένες χημικές μεταβολές που επήλθαν σε κάποιο
άλλο ορυκτό. (Το ανάλκιμο , όμως μπορεί να είναι πρωτογενές ορυκτό σε αλκαλικά πετρώματα). Παραδείγματα ορυκτών που συνέβαλαν στο σχηματισμό ανάλκιμου είναι ο Σοδάλιθος και ο Νεφελίνης.
Το πιο σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι συλλέκτες, οι οποίοι ψάχνουν για ανάλκιμο είναι ότι το σχήμα του μοιάζει πάρα πολύ με ένα άλλο ορυκτό που λέγεται Λευκίτης. Και τα δύο ορυκτά περιέχουν αργίλιο, αλλά ο λευκίτης περιέχει στους κρυστάλλους του και κάλιο, ενώ το ανάλκιμο νάτριο. Μια άλλη διαφορά μεταξύ των δύο είναι ότι το ανάλκιμο βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες σε όλο το κόσμο, ενώ ο λευκίτης λόγω της αστάθειας του στις μεγάλες πιέσεις, έχει μικρότερη εξάπλωση ανά τον κόσμο.
Η ονομασία ανάλκιμο είναι ελληνική και σημαίνει ασθενής. Το ανάλκιμο δεν έχει πρακτική χρησιμότητα, αλλά παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για τους επιστήμονες και τους συλλέκτες.
Δοκιμή για Ανάλκιμο
Οι συλλέκτες ορυκτών μπορούν να αναγνωρίσουν το ανάλκιμο εκτελώντας την εξής δοκιμή:
- Ζεσταίνουμε το δείγμα σε μια φλόγα. Αν είναι ανάλκιμο θα λιώσει και η φλόγα θα γίνει κίτρινη.
- Αν ζεσταθεί σε κλειστό δοκιμαστικό σωλήνα, το ανάλκιμο θα βγάλει κρυσταλλωμένο νερό. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό της οικογένειας των ζεόλιθων, στην οποία ανήκει το ανάλκιμο. Άλλα ορυκτά αυτής της οικογένειας είναι ο Χεουλανδίτης, ο Στιλβίτης, ο Αρματόμος, ο Χαβαζίτης,ο Νατρόλιθος, ο Τομσονίτης και ο Λωμοντίτης.
- Το ανάλκιμο διαλύεται στα οξέα.
Χαρακτηριστικά Ανάλκιμου
Το ανάλκιμο ανήκει στην οικογένεια του ζεόλιθου, που είναι μέλος της ομάδας των πυριτικών ορυκτών. Τα ορυκτά ζεόλιθοι περιέχουν ίχνη μετάλλων χρωμίου και αργιλίου και αποβάλλουν νερό όταν ζεσταθούν σε δοκιμαστικό σωλήνα. Το ανάλκιμο σχηματίζεται κατά την εξαλλοίωση δύο άλλων ορυκτών, του Σοδάλιθου και του Νεφελίνη, που προϋπήρχαν πάνω στη Γη. Κρύσταλλοι ανάλκιμου βρίσκονται σε όλο το κόσμο. Είναι πολύ κοινοί και ποικίλουν σε μέγεθος από μικροσκοπικοί βόλοι μέχρι μεγάλοι σαν γροθιά.
Γενικά είναι διαφανείς και άχρωμοι ή αδιαφανείς και λευκοί, ή ροζ. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να είναι κίτρινοι ή πράσινοι. Μερικές φορές οι κρύσταλλοι έχουν τρεις διακριτικές αιχμές. Αυτό το φαινόμενο είναι πολύ ωραίο και το εκτιμούν πολύ οι συλλέκτες. Το ανάλκιμο είναι μέτρια σκληρό, με 5,5 στην κλίμακα Μος για τη σκληρότητα. Είναι όμως αρκετά μαλακό και εύθρυπτο και έτσι δεν προσφέρεται για βιομηχανική χρήση. Έχει υαλώδη εμφάνιση και τήκεται εύκολα.
Προέλευση Ανάλκιμου
Το ανάλκιμο είναι συνήθως δευτερογενές ορυκτό, αλλά απαντάται και σαν πρωτογενές σε αλκαλικά πετρώματα. Βρίσκεται σε ηφαιστειακά πετρώματα όπως ο Βασάλτης, και σε μερικούς Ψαμμίτες. Μεγάλα κοιτάσματα ανάλκιμου υπάρχουν στη Σκοτία, Β. Ιρλανδία, ΗΠΑ, Καναδά, Ισλανδία, Γροιλανδία, Νορβηγία και Ιταλία.
Ενεργειακές ιδιότητες Ανάλκιμου